Yara Debridmanı Nasıl Yapılır?

Bu makalemizde sizler için yara debridmanı nasıl yapılır, yara debridmanı ve pansumanı neden önemlidir sorularının cevabını derledik.

Yara debridmanı, yaraların hızlı iyileşmesi için yapılan işlemlere denir. Bu işlemlerin düzenli olarak yapılması yaranın iyileşmesi açısından son derece önemlidir.

Yara debridmanı tedavisi, hastanın yarasındaki konuma ve derinliğe bağlı olarak farklı metotlarla uygulanır. Bu sebeple debridman işlemine başlamadan önce hastaya en uygun olacak metot belirlenir. Zamanla yaranın iyileşme durumuna göre farklı metotlara geçilebilir.

Debridman Çeşitleri Nelerdir?

Debridman tedavisi çeşitleri 5 başlıkta incelenir. Bu başlıkları şu şekilde sıralayabiliriz:

Mekanik
Cerrahi
Otolitik
Biyolojik
Enzimatik

Mekanik Debridman

Kuru ve ıslak gaz pansuman malzemelerinin kullanılmasıyla yaranın temizlenmesi işlemidir. Bu işlemin direkt ve indirekt olmak üzere iki farklı yolu vardır.

Hidrocerrahi müdahalesi direkt su ile yıkama tekniğine bağlıdır. Doğrudan yaranın üzerine yapılmasıyla direkt müdahale gerçekleşir. Bu yolda dokulara daha fazla enerji sağlanması amacıyla hidrocerrahi işlemi hızlıca ve güçlü bir şekilde yapılır.

Yara üzerindeki yabancı cisimler, modern cihazlar kullanılarak kolayca temizlenebilir.

Diğer bir yöntem ise ultrason tedavisidir. Doğrudan yara üzerine yapılır. Hücrelerde ve dokularda değişiklik meydana gelmesini sağlayan ultrason cihazları, proteinlerin ve mekanik enerjinin yaraya iletilmesiyle gerçekleşir.

Cerrahi Debridman

Bu metotta makas, bistüri, küret gibi malzemeler kullanılmasından dolayı en agresif yöntem olarak bilinir.

Özellikle diyabetik ayak yaralarının tedavisinde uygulanır ve sert, yapışık, kalın dokuların temizliği için en uygun metottur.

Bu yöntemin, alanında uzman cerrahlar tarafından yapılması gerekir. Yara kabuğu, tırnak, nasır gibi fazlalıkların temizlenmesi sağlanır.

Biyolojik Debridman

Bu metotta yara üzerinde oluşan larvaların temizlenmesi amaçlanır. Maggot, larva, kurtçuk veya maggot tedavisi olarak da isimlendirilir. Bu metot yara alanının tamamen temizlenmesini sağlar.

Enzimatik Debridman

Enzimatik debridman yöntemi, kimyasal ajanların yara üzerine topikal olarak uygulanmasıyla gerçekleşir. Bu yöntem sayesinde nevrotik dokular yıkılarak yaranın doku kalıntılarından arındırılması sağlanır.

Otolitik Debridman

Bu metot yara yatağındaki ölü dokuların kendi kendini arındırması işlemidir. Doğal bir süreç olduğundan dolayı diğer metotlara oranla daha yavaş iyileşme gözlemlenir.

Proteolitik enzimler, zararlı ölü hücreleriyle yara yatağını temizler. İşlem bu şekilde gerçekleşir. Bu yöntemin hiçbir yan etkisi yoktur ve oldukça kolaydır.

Yara Debridmanı ve Pansumanı Neden Önemlidir?

Yaranın hızlı iyileşmesini sağlayan yara debridmanının hem hasta için hem de yara için birçok önemi vardır. Bunlardan başlıcalarını şu şekilde sıralayabiliriz:

Enfeksiyonun maskelenmesini engeller.
Apseler drane edilir.
Aşırı matriks metalloproteinaz üremesini önler.
Sinir ve kas dokusuna uygulanan basınç çıkartılır ve basıncın azalması sağlanır.
Yeni damar oluşumunu engeller.
Yaranın iyileşmesine engel olan fiziksel engelleri yani dokuları temizler.
Yara yüzeyinin hücre tabakası örtüyle kaplanmasını önler.